PETRIT VASILI 
Pa asnjë dyshim, përballë një Shqipërie të pushtuar nga një keqformim dramatik antishtet i pandodhur kurrë më parë, kërkohej një model opozitar krejt tjetër, inovativ dhe asimetrik. Në kushtet e rënies së Republikës Parlamentare dhe devalorizmit të plotë të Parlamentit e të të gjithë mekanizmave të kontrollit që ai mbart, i gjithë veprimi opozitar duhej rikonceptuar, duhej transformuar dhe duhej përshtatur në kushtet e një boshllëku shumë të rrezikshëm, që instalonte de facto Republikën e individit Kryeministër dhe anturazhit të dendur kriminal, korruptiv dhe oligarkik përqark tij.
Pesha e veprimeve institucionale u bë natyrshëm tërësisht influente, butaforike, jobindëse dhe e paaftë që të sillte ndryshimin e kërkuar.
Kriminalizimi ekstrem i Parlamentit dhe pushtimi njëpartiak i tij ishin dhe mbeten të paprecedentë në historinë republikane të pluralizmit politik shqiptar.
Gjithashtu, vulgariteti dhe bulizmi politik arritën nivele të tilla, që zhbënë totalisht çdo vlerë morale, përpos zhbërjes politike dhe kushtetuese të tij.
Asgjësimi i çdo llogaridhënieje dhe shndërrimi i Parlamentit në një drejtori të Kryeministrit ishte dhe mbetet një fakt, ku kurrkush nuk ka asnjë argument të vetëm që të arrijë të provojë të kundërtën.
Në rrethana të tilla kur kriminalizimi i çdo instrumenti demokratik arriti dimensione të tilla, që u shndërruan edhe në një shqetësim madhor ndërkombëtar, të vetmet veprime të mundshme për të shpëtuar Republikën mbeteshin veprimet e forta, të qarta dhe thellësisht asimetrike.
Asimetrike, pasi çdo simetri oponente institucionale ishte asgjësuar dhe çdo insistim i mëtejshëm me veprime tradicionale opozitare ishte as më shumë dhe as më pak sesa legjitimimi i një pushteti mafioz, që kishte nevojë më shumë se çdo gjë tjetër për sa më shumë legjitimitet.
Ndaj, edhe opozita insistoi te vettingu i politikës, djegia e mandateve, paraqitja e programit alternativ, mospjesëmarrjen në zgjedhjet vendore dhe një aksion të përhapur mosbindjeje civile.
Djegia e mandateve dhe mosmarrja pjesë në zgjedhjet vendore ishin vendime unikale, të cilat amplifikuan eksponencialisht veprimin e opozitës dhe vëmendjen ndërkombëtare.
Shpesh, analistët politikë, qofshin këta edhe dashamirës, vetëbien shpesh në grackën e analizës reminishente.
Analizat reminishente që riprodhojnë ngjarje e veprime të së shkuarës politike e bëjnë këtë analizë sa sipërfaqësore, aq edhe jashtë realitetit, duke bërë kësisoj analizën të padobishme, madje edhe negative në mënyrë të pavetëdijshme. Nuk mundet kurrsesi që predikimet e analistëve të degradojnë në didaskali teorike, që bazohen në fakte, shifra, aktorë politikë dhe institucione, të cilat nuk ekzistojnë. Pa sugjeruar kurrë asnjë ide konkrete dhe të qartë, por duke u semplifikuar shpesh në kritizerë fare të zakonshëm, shumë analiste bëjnë jo rrallë edhe në mënyrë të pavetëdijshme një mision të kundërt nga ajo, që kanë në zemër apo që ndiejnë në shpinën e tyre.
Sot, ndërkombëtarisht është e qartë se në Shqipëri sundon një qeveri e një klike të kriminalizuar dhe ku antishteti ka vënë përfund shtetin ligjor dhe ku qytetarët janë më të pambrojtur se kurrë me parë në vendin e tyre.
Duhet të hiqet çdo iluzion se ky ndërgjegjësim ndërkombëtar mund të ndodhte pa veprimet shumë të forta dhe asimetrike të opozitës.
Kriticizmi reminishent i analistëve larg terrenit dhe ndjesive të mijëra shqiptarëve të zakonshëm dhe brenda mjediseve të ngushta të thashethemit politik paraqitet tepër i varfër dhe në vend t’i paraprinte mendimit shoqëror e të pavarur, veçse ndjek e komenton pasivisht dhe regresivisht një situatë, që kërkon edhe prej analizës një qasje asimetrike.
Opozita sigurisht do të vazhdojë me modelin e saj pa asnjë kthim, sepse shqiptarët, në një shumicë dërrmuese, e kanë absorbuar e pranuar qasjen dhe sakrificën e saj patriotike dhe gjithashtu ndërkombëtarisht kauza e opozitës u pranua dhe u reflektua prej tyre.
Pa këto aksione kreative, asimetrike dhe realiste të opozitës, nuk do të kishim kurrë një qëndrim skaner të shtetit mafioz nga raporti i OSBE-ODIHR për zgjedhjet në Shqipëri si dhe nuk do të kishim kurrsesi një rezolute të Bundestagut gjerman, që vinte gishtin qartë mbi plagët e thella të hapura të Shqipërisë, ku antiligji i rilindjes është fakt i pakundërshtueshëm.
Askush nga analistët reminishentë nuk bind dot njeri se ky proces do të mund të prodhohej nëse opozita do të vepronte ndryshe apo do të përdorte instrumentet tradicionale shterpë opozitare.
Është koha që të pranohet pa hezitim ky moment kritik dhe sjellja e analizës duhet të jetë e tillë realiste siç koha e kërkon.
Nëse 85% e shqiptareve folën qartë në 30 qershor ngjajnë kaq naivë, në rastin më të mirë, komentet kritike pa kuptim ndaj veprimit të opozitës.
Ashtu siç ngjajnë po të tilla ato qëndrime të analistëve që me fillimin e protestave në 16 shkurt quanin të pamundur vazhdimin e tyre masiv.
Koha ka provuar të kundërtën e saj që analiza politike ka thënë e predikuar. Ndaj, çdo krenari e sëmurë për të insistuar në qasjen reminishente do të ketë thjesht antivlerën e një të shkuare jo realiste që duhet braktisur.
Analiza politike duhet të jetë edhe ajo asimetrike si koha që po jetojmë, në të kundërtën do të katandisej thjesht ne një simetri të kompleksuar, monotone dhe te përvajshme e si e tillë krejt e panevojshme.
Shqipëria është në udhëkryqin më të rrezikshëm të saj.
Sot, antishteti është armiku i të gjithëve, sot antishteti dhunon çdo vlerë, sot antishteti po gllabëron interesin publik,ndaj ka vetëm një front, i cili refuzon teorizimet reminishente skolastike, qofshin këto edhe dashamirëse
NDIQE LIVE "PANORAMA TV" © Panorama.al
