Nëse ndiheni sikur u zgjuat një mëngjes duke u dukur më i vjetër, ndoshta nuk e keni gabim. Gjegjësisht, një studim i ri i shkencëtarëve nga Universiteti i Stanfordit tregoi se ekzistojnë dy pika kthese në jetën e njerëzve në të cilat shumica e njerëzve plaken menjëherë.
Dhe jo, nuk është thjesht një ndjenjë subjektive, por trupi ynë plaket në mënyrë dramatike në nivelin molekular. Shkencëtarët që kanë studiuar molekula dhe mikrobiome të ndryshme në trupin e njeriut kanë zbuluar se numri i tyre nuk ndryshon gradualisht, por befas dhe në një kohë të saktë. Studiuesit thonë se këto ndryshime të shpejta ndodhin mesatarisht midis moshës 44 dhe 60 vjeç.
– Një person nuk ndryshon vetëm gradualisht me kalimin e kohës. Disa ndryshime vërtet dramatike po ndodhin. Mesi i viteve ’40 u dëshmua të ishte një kohë ndryshimesh dramatike, siç ndodhi në fillim të viteve ’60. Dhe kjo është e vërtetë pavarësisht se në cilën klasë molekulash shikoni, thotë Dr. Michael Snyder, profesor i gjenetikës dhe autor i lartë i studimit.
Siç theksojnë shkencëtarët, këto ndryshime ndikojnë në shëndetin tonë, kryesisht në sistemin e qarkullimit të gjakut, por edhe në sistemin imunitar.
Për hulumtimin, shkencëtarët përdorën të dhëna nga 108 subjekte për të kuptuar më mirë biologjinë e plakjes. Subjektet siguruan gjak dhe mostra të tjera biologjike çdo disa muaj për disa vite, dhe shkencëtarët monitoruan një gamë të tërë parametrash në këto mostra – nga ARN, proteinat dhe metabolitët, deri te ndryshimet në mikrobiome. Ata mblodhën rreth 250 miliardë të dhëna të ndryshme, të cilat më pas i analizuan.
Analizat kanë treguar se më shumë se 80 për qind e molekulave në trupin e njeriut ndryshojnë me shpejtësi në periudha të caktuara të jetës së një personi, më së shpeshti në mesin e viteve 40 dhe fillimin e viteve 60.
Që kaq shumë ndryshime dramatike ndodhin në fillim të viteve ’60 nuk mund të jetë befasuese, shpjegon Snyder, pasi shumë rreziqe të sëmundjeve të lidhura me moshën dhe fenomeneve të tjera të lidhura me moshën dihet se rriten gjatë asaj periudhe të jetës.
Por një ndryshim që ndodhi në mesin e viteve 1940 i befasoi shkencëtarët. Në fillim menduan se ndryshimi ndodhte vetëm tek femrat për shkak të hyrjes në permenopauzë dhe menopauzë, por kur shikuan të dhënat e subjekteve meshkuj zbuluan se edhe ato po hynin në një periudhë ndryshimi.
Kjo sugjeron që ndërkohë që menopauza ose perimenopauza mund të kontribuojnë në ndryshimet që shihen tek gratë në mesin e të 40-tave, ka të ngjarë të ketë faktorë të tjerë më të rëndësishëm që ndikojnë në këto ndryshime si te burrat ashtu edhe te gratë. Identifikimi dhe studimi i këtyre faktorëve duhet të jetë prioritet për kërkimet e ardhshme, theksojnë shkencëtarët.
Ndër të tjera, ndryshime të rëndësishme në numrin e molekulave që lidhen me alkoolin, kafeinën dhe metabolizmin e lipideve, sëmundjet kardiovaskulare dhe lëkurën dhe muskujt janë vërejtur te njerëzit e moshës 40 vjeç. Nga ana tjetër, tek njerëzit në të 60-at, ndryshimet lidhen kryesisht me metabolizmin e karbohidrateve dhe kafeinës, sistemin imunitar, sëmundjet e veshkave, sëmundjet vaskulare dhe lëkurën dhe muskujt.
– Është e mundur që disa nga këto ndryshime të lidhen me stilin e jetës ose faktorët e sjelljes që janë të grumbulluara në ato grupmosha, në vend që të nxiten nga faktorë biologjikë – tha Snyder.
Pavarësisht nga shkaqet, ekzistenca e këtyre grupeve tregon nevojën që njerëzit t’i kushtojnë vëmendje shëndetit të tyre, veçanërisht në të 40-at dhe 60-at, theksojnë shkencëtarët.
Ata këshillojnë njerëzit në të 40-at dhe 60-at që të ushtrohen më shumë për të mbrojtur zemrën dhe për të ruajtur masën muskulore, por edhe për të reduktuar konsumimin e alkoolit.
NDIQE LIVE "PANORAMA TV" © Panorama.al
