DR. RUDINA ÇOLLAKU
Në një moment vendimtar për të drejtat e grave në Afganistan, Shqipëria po del në pah si një avokate e rëndësishme në mbrojtje të të drejtave të grave afgane. Nën drejtimin e ministrit të Jashtëm, Igli Hasani, Ministria e Jashtme e Shqipërisë do të organizojë samitin e parë ndërkombëtar për gratë afgane, i cili do të mbahet në Tiranë nga data 11-13 shtator 2024.
Kjo iniciativë, në bashkëpunim me organizata ndërkombëtare dhe vendëse synon ta vendosë Shqipërinë në një nivel më të lartë në arenën ndërkombëtare. Samiti do të mbledhë 140 përfaqësues nga e gjithë bota për të diskutuar dhe hartuar strategji për mbrojtjen e të drejtave të grave afgane. Që nga kthimi i talibanëve në pushtet në vitin 2021, gratë afgane janë përballur me kufizime të rënda të lirive të tyre bazë. Futja e Ligjit të Virtytit dhe Vesit në korrik 2023, i cili kufizon aksesin e grave në arsim dhe punësim dhe detyron mbulimin e fytyrës në publik, ka nxitur dënime të gjera. Komuniteti ndërkombëtar po përballet me presion të shtuar për të vepruar. Mbi 80% e vajzave afgane janë të privuara nga arsimi dhe 60% e grave raportojnë përjetimin e dhunës sistematike.
Samiti i Tiranës do të shërbejë si një platformë për të adresuar këto kriza. Një nga rezultatet kryesore të samitit pritet të jetë miratimi i Deklaratës së Tiranës, e cila do të kërkojë përpjekje globale të qëndrueshme për të mbrojtur të drejtat e grave afgane dhe për të siguruar mbrojtjen e lirive themelore të njeriut dhe atyre fetare. Shqipëria, me një histori të përfshirjes në nisma ndërkombëtare për të drejtat e njeriut, ka qenë gjithashtu një mbështetëse aktive e Ukrainës dhe përpjekjeve globale për paqen. Organizimi i këtij samiti pasqyron rolin e saj në rritje në diplomacinë ndërkombëtare dhe angazhimin e saj për të avancuar kauzat humanitare globale. Shoqata “Women Center for Development and Culture Albania”, një lojtar kyç në mbrojtjen e të drejtave të grave në Shqipëri, ka luajtur një rol jetik në organizimin e samitit.
Kjo organizatë ka qenë në krye të promovimit të të drejtave të grave, si në nivel kombëtar, ashtu edhe ndërkombëtar. Përpjekjet e mëparshme të Shqipërisë për të pritur refugjatë nga Irani dhe Afganistani nënvizojnë përkushtimin e saj për ndihmën humanitare. Pjesëmarrësit kryesorë në samit përfshijnë ish-deputeten afgane dhe aktivisten, znj. Feuzia Kofi, e cila ka theksuar se, “Gratë afgane nuk janë thjesht viktima të një regjimi brutal. Ato janë një forcë e qëndrueshme që lufton për një të ardhme më të drejtë dhe më të barabartë”. Samiti do të ndiqet gjithashtu nga figura të rëndësishme si ministri i Jashtëm spanjoll, José Manuel Albares, ministri i Jashtëm britanik, James Cleverly, dhe e dërguara speciale e SHBA për Afganistanin, znj. Rina Amiri.
Pjesëmarrja e këtyre figurave nënvizon rëndësinë globale të këtij eventi dhe nevojën për përpjekje të bashkërenduara për të mbrojtur të drejtat e grave afgane. Qëllimi përfundimtar i samitit është mobilizimi i komunitetit ndërkombëtar përmes Deklaratës së Tiranës, për të siguruar që gratë afgane të mbështeten dhe të drejtat e tyre të mbrohen, duke dërguar një mesazh të qartë se asnjë shtypje ndaj grave nuk do të tolerohet. Ky event historik përfaqëson një hap të rëndësishëm në pozicionimin e Shqipërisë si një avokate kyçe për të drejtat e njeriut dhe në ngritjen e statusit të saj në skenën ndërkombëtare.
* Presidente, “Woman Center for Development and Culture Albania”
/Gazeta Panorama/
NDIQE LIVE "PANORAMA TV" © Panorama.al
